Een profiel van Travis Kalanick: hoe een klootzak met een taxi-idee miljardair kon worden

Wie is ‘de klootzak’ bij Uber die met verlof is gestuurd wegens te veel provocaties? Profiel van Travis Kalanick: ‘Ik ben een waarheidsvinder.’

De chauffeur van de Uber kent de weg naar de paaldansclub annex bordeel in de Praagse buitenwijk iets té goed.Hij wijkt af van de opgegeven voorgeprogrammeerde route en dropt de groep jolende dronken, gedrogeerde Nederlanders exact af bij de ingang. ‘Jullie gaan zeker lol hebben daarbinnen’, knipoogt hij naar de mannen die een vrijgezellenweekend vieren.De Praagse bestuurder is hier duidelijk zelf ook al eens geweest.

Lees ook: Ronald de Boer: 'Ik zou minder blij zijn als een van mijn dochters thuiskomt met Memphis Depay'

Dit is de Uber-mentaliteit zoals hij ooit bedoeld was. Via een app een hedonistische generatiegenoot met een auto bestellen die jou naar een plek met het beste entertainment rijdt zonder dat je wordt belazerd door een inheemse taxi-chauffeur.Het kan dus nog steeds, zoals we in Praag merken. Maar het is allang geen 2012 meer, toen Uber nog hip was en als avantgardistische vervoersapp fungeerde voor ondeugende jongens op zoek naar plezier.Uber is helaas niet meer een rebellenclub, maar een vervoersreus die in 125 landen actief is; een bijna-monopolist met veel belangen en net als huisverhuursite Airbnb tot afschuw van velen de infrastructuur in de binnensteden overneemt.De medeoprichter van de alternatieve taxi-dienst Travis Kalanick is recent weggestuurd bij de taxi-dienst omdat hij iets te brutaal aan zijn oude idealen bleef vasthouden en zich niet wenste te schikken naar de meer fatsoenlijke mores van het internationale zakenleven. Het grootste verwijt aan de machobestuurder: Kalanick zou niet heel sensitief hebben opgetreden bij een verkrachtingszaak in India, waarbij een Uber-chauffeur betrokken was en ook te relativerend hebben gereageerd op ander seksueel intimidatiegedrag van Uber-rijders. In de Indiase kwestie presteerde naaste medewerkers van de Uberchef het zelfs om het verkrachtingsverhaal in twijfel te trekken en de gangen van de seksueel vernederde vrouw na te gaan, onder meer door haar medische dossier te lichten.

Dat was niet de enige misser. Kalanick, die inmiddels op verlof is gestuurd, zou daarnaast veel te laks hebben gehandeld naar aanleiding van klachten over seksuele intimidatie binnen de Uber-burelen.Een getalenteerde techneute heeft in juni een zaak tegen de Uberchef aangespannen omdat ze hem er medeverantwoordelijk voor houdt dat zij door een medewerker seksueel onheus kon worden bejegend op de werkvloer.Nee, Uber is te groot geworden om stout te mogen zijn, en de medeoprichter moet tijdens zijn absentie maar eens goed bedenken of de kwajongens mentaliteit nog wel passend is in deze neo-feministische tijden. Gelukkig zijn we hier bij Playboy onder elkaar dus kunnen we toch nog eens kijken wat die mentaliteit inhield en wat we ervan kunnen leren. Travis Kalanick is - hoe omstreden ook - wel een man die de mondiale taxiwereld door elkaar heeft geschud, en nu op papier - zijn vermogen zit in het bedrijf - veelvoudig miljardair is. Dat is - hoe klootzakkerig hij mag zijn - best knap. Hoe word je zo? Playboy dook in de psyche van de Uber-baas en destilleerde zes tips om net zo rijk en succesvol te worden als deze universitaire drop-out uit San Fernando Valley, een nondescript middenklasse-stadje bij Los Angeles.

1. Werk harder dan de rest

Geluk is voor de dommen, fortuin is voor de mensen die hard werken. Zo ongeveer moet Travis denken. Wie zijn omgeving spreekt, en stukken over hem leest en zijn biografie uitpluist, kan zich niet aan die clichématige indruk onttrekken dat hij een klassieke vrije jongen is met lak aan maatschappelijke moraal. Wie niet werkt, sterft is zijn stelling. De Uber-ceo is een openlijke aanhanger van de libertarische filosofie van de Amerikaanse vrije markt goeroe Ayn Rand.

Een tijd lang had hij een avatar van haar boek Fountainhead op zijn Twitter-account totdat meer zachtaardige krachten zich daar aan begonnen te storen. Toegegeven: Travis praktiseert wat hij preekt. ‘Sommige mensen willen geen verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen shit,’ zei Kalanick eens tegen de chauffeur die had geklaagd dat hij bijna 100.000 dollar had verloren en failliet was gegaan.

De sfeer bij Uber is sektarisch, een tikje seksistisch en competitief. Wie niet presteert, zal niet klimmen in de hiërarchie. Kalanick, die graag urenlang ijsberend en bellend in het pand mag doorbrengen, laat zijn werknemers, die door sommigen worden omschreven als ‘werkjunkies’, zelfs op vakantie doorarbeiden.

Ooit verplaatste hij bij Red Woosh, een databedrijf dat de Uber-baas exploiteerde vóór hij begon met de rebelse taxidienst, het kantoor naar Thailand opdat de werknemers software konden blijven coderen terwijl ze met slippers in het zand aan een drankje lurkten.

Bij Uber werden deze uitstapjes workation genoemd. Uitstapjes die vooral de groei bij de baas bevordert, dat spreekt voor zich. ‘Wat veelzeggend is, is hoe geïsoleerd Kalanick overkomt. Iemand die zich niet bewust lijkt te zijn van die grote olifant die daar in de hoek staat: de ontevredenheid van de chauffeurs. In plaats daarvan praat hij over grote concepten en dat moet hij want dat zijn de zaken waar zijn mensen iets over willen horen’, schrijft journalist John Ince, een uberkritische journalist in een artikel.

De andere zes punten en de rest van deze feature lezen? Dat kan. Lees de hele feature op Blendle of in de Playboy die nu in de winkel ligt en hier verkrijgbaar is.